INKTSPOT 2019
De Amerikaanse krant The New York Times plaatst sinds enige maanden geen dagelijkse politieke cartoon meer in haar internationale editie. De krant kwam onder vuur te liggen na een cartoon waarin de Amerikaanse president Donald Trump en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu de hoofdrol speelden. Dit maakt weer eens duidelijk hoe groot de kracht van beeldtaal is.
Cartoonisten zijn een luis in de pels van politieke macht. Cartoons bieden een kijk op de wereld uit onverwachte hoek. De nieuwe inzendingen, ingestuurd door Nederlandse cartoonisten voor de Inktspotprijs 2019, tonen dit weer eens duidelijk aan.
Voor de expositie bij het Ton Smits Huis in Eindhoven hebben we 44 prachtige prenten geselecteerd uit de 100 cartoons die vanaf nu geheel of gedeeltelijk door Nederland gaan reizen.
Van de 100 beste inzendingen van het afgelopen politieke jaar is een digitaal boekje gemaakt.
Wilt u onze expositie bezoeken? Op woensdagen is het museum geopend. Voor bezoek op andere dagen kunt u telefonisch of via de mail contact opnemen voor een afspraak. Contactgegevens staan onderaan deze pagina.
Drie winnaars en drie eervolle vermeldingen
Cartoonistencollectief Gorilla wint Inktspotprijs 2019 met Trump-prent
Het tekencollectief Gorilla bestaat uit Herman van Bostelen, Richard van der Laken, Pepijn Zurburg, Alex Clay en Karin van den Brandt. De winnende tekening is gemaakt door Van Bostelen en verscheen juni 2018 in De Groene Amsterdammer. Het collectief zegt “visuele columns” te maken.
De tweede prijs ging naar Emanuele Del Rosso, met zijn tekening ‘Men of God, Law of men’, verschenen op de website Cartoon Movement op 20 februari 2019. De derde prijs werd gewonnen door Pieter Geenen met de tekening ‘Brexit in pers en prent’, op 15 maart 2019 in Trouw.
Dan waren er ook nog eervolle vermeldingen voor Lectrr (Steven Degryse) (‘Mueller rapport’), Marijn (Mat Rijnders) (‘Internationale Vrouwendag’) en Peter de Wit (‘Witte mannen’).
Inktspot schuurt als vanouds
Deze tentoonstelling, actueel en zeer divers qua tekenstijlen en onderwerpen, geeft een schitterend en kleurrijk overzicht van het afgelopen jaar.
De cartoons zijn stekelig en soms schuurt het, maar telkens weer wordt in één beeld op humoristische wijze een feit of gebeurtenis vlijmscherp en met grote zeggingskracht op papier gezet.
Tot 24 december kunt u bij ons zien hoe de diverse tekenaars het politiek-maatschappelijke jaar 2019 in beeld hebben gebracht.
NAOORLOGSE POLITIEKE PRENTEN VAN TON SMITS
Ton Smits verwerft vlak na de bevrijding bekendheid met zijn politieke spotprenten over nazi-kopstukken. In de jaren 1944-1946 zijn deze in de vorm van ansichtkaarten in twee sets uitgegeven door het Eindhovens Dagblad.
Minder bekend zijn Smits politieke tekeningen uit de naoorlogse tijd die onder meer in Het Kompas wekelijks zijn gepubliceerd. Later tekent hij dagelijks politieke cartoons voor de kranten Het Dagblad, De Nederlander, Het Vrije Volk en De Telegraaf. De prenten bespreken de actualiteiten van die tijd.
Europa krabbelt op
In de naoorlogse jaren blijft Europa verwoest achter. De economie is gestagneerd en er is veel zwart geld in omloop. De Nederlandse regering keert terug uit Engeland en neemt maatregelen. De lonen worden laag gehouden. Persoonlijke tegoeden worden bevroren en pas na schriftelijk bewijs vrijgegeven. Werkgevers worden rijker, arbeiders blijven laag loon ontvangen.
Het Marshallplan
Amerika komt in 1948 met het Marshallplan, waarbij uiteindelijk alleen niet-communistische landen financieel ondersteund worden. Zo vergroot Amerika zijn eigen exportgebied. Europa krabbelt langzaam op, maar ook de Koude Oorlog is een feit. In 1961 leidt dat onder J.F, Kennedy en Chroetsjov tot de bouw van de Berlijnse muur. De muur is dan wel in 1989 gevallen, desondanks heeft dat het verschil tussen Oost en West nooit echt kunnen wegnemen.
Gebruik van metaforen
Naast de karikaturale uitbeelding van politieke leiders, vakbondsleiders, werkgevers en werknemers vertelt Smits het verhaal door veelvuldig gebruik te maken van metaforen. Denk bijvoorbeeld aan een alpinopet voor de Fransman. Er is een tekening met een gehavend standbeeld van Europa zonder armen; zij kan geen kant op. Evenals het tafereel waar Kennedy en Chroetsjov de mouwen opstropen voor de strijd om Berlijn, een kwetsbaar klein afwachtend meisje. De strijd die uiteindelijk nooit gestreden wordt! De muur door Berlijn wordt in één nacht gebouwd.
De kopstukken van WOII in karikatuur
Het boekje De kopstukken van WOII is exclusief te koop in het Ton Smits Huis in Eindhoven. Hierin staan karikaturen van de meest toonaangevende politieke leiders uit die tijd. Achterin zijn de kaarten met politieke spotprenten opgenomen, waarvan de eerste 5 kaarten al in 1942, waarschijnlijk illegaal, zijn uitgegeven door V.D.E. Holland. Dit zijn karikaturen in kleur van ‘the big five’ ten voeten uit, die op dat moment een belangrijke rol spelen op het wereldtoneel.
